De Manneh gaan door de anti-geluidsbarriere
Het is recentelijk wat stil in de berichtgeving over de mannen van het Tweede. Af en toe ontsnapt er een oneliner uit een communicatief zwart gat – iets over kampioen worden of zo, dat soort dingen. Wat is er gebeurd?
De stilte in een schaakzaal kan een bijna vaste vorm aannemen. Een vijfentwintig tal jaren her, nog in het vorige millennium, bezocht een non een schaaktoernooi in Antwerpen. Zij ervoer de stilte in een theater van een schaakzaal vol met mensen. Ze was ruim in de zeventig jaar, en dit was haar eerste bezoek aan een schaaktoernooi. In haar beleving zaten er bijna heilige facetten aan die diepe stilte. Wij schakers weten bijna niet beter, maar de stilte in een schaakzaal is echt iets bijzonders. De stilte in een schaakzaal neemt de zachte fluisteringen op tot een rimpelloos anti-geluid. Waar voetballers het uitschreeuwen bij een bal op de paal, of in het doel, vieren schakers hun wel en wee tijdens de partij in stilte. De emoties van een schaker tijdens de partij richten zich naar binnen. Ver na een grootse overwinning of een pijnlijk verlies, lang na de hoogste glorie of het diepste verdriet, wanneer alle partijen van die dag tot een einde zijn gekomen, dan pas kunnen de emoties van een schaker zich ontladen in een verbale vorm. Tot dat moment produceert een schaker voortdurend antigeluid.
Op zaterdag 16 maart 2019 stond het Tweede ongeslagen bovenaan, op een tweetal matchpunten gevolgd door De Baronie. Het Tweede en De Baronie gaan de strijd in op de zevende ronde van de competitie, van de negen die er te spelen zijn. Wint de Baronie, dan zal de het kampioenschap worden uitgevochten op bordpunten, die dan nagenoeg ook gelijk zullen zijn. Wint het Tweede, dan staat die als trotse koploper een paar volle punten los van de concurrentie, en is met twee ronden te gaan de strijd alleen in theorie nog niet beslist. De inzet van deze match is niets minder dan de strijd om het kampioenschap.
De Manneh staan opgesteld in een rij van acht, volgens instructies van teamleider Koen. Ze worden ondersteund door de bloedfanatieke supporter Frank L. Hij schreeuwt in volmaakt antigeluid De Manneh naar de overwinning. Zo is het misschien wel begonnen.
Het sterrenteam van De Pion ontlaadt zijn energie in een sterrenoorlog van kosmische proporties. Sterren zijn ingedeeld op spectraalklasse, wat vrij vertaald op neerkomt op kleuren uit de regenboog. Hoe dichter een kleur bij blauw is, hoe hoger de energie, aan de onderste helft gaan de klasse via rood en scarlet naan magenta en donkerbruin. Je ziet het ook terug in de vlam van een kaars, of in het vuur van een gasfornuis. Iedere speler staat geposteerd bij een ster van zijn energieniveau.
Ngo Hin vloog de strijd in met de energie van een rode, labiele gasreus die op springen staat. Tijdens het rode-reuzenstadium maakt de ster een instabiele evolutiefase door, waarbij hij regelmatig opzwelt en weer inkrimpt. Bij die pulsaties verliest de ster ook een groot deel van zijn buitenlagen; die worden in de vorm van een krachtige sterrenwind het heelal in geblazen. Zwart heeft hier zojuist 9… f5 gespeeld, wat leidt tot het nodige siervuurwerk, en eindigt met een supernova.
BAM! Grote vuurbal jonguh! Zoals een supernova betaamt voltrok deze explosie zich in een volmaakte stilte. Een volmaakte juichkreet en anti-juichkreet ontrolden zich als een perfecte yin-yang uit de keel van Ngo Hin… zo is het misschien wel begonnen.
Dit seizoen heeft Ivo de energie van een gigantische blauwe ster, zo eentje uit de allerheetste categorie, die alles verschroeid wat op zijn pad komt. Zijn score tot aan deze partij is 5 uit 5 op bord 1. De druk die Ivo uitoefent wordt groter en groter, waarna de immense blauwe ster opbrandt en implodeert tot een massief zwart gat. Zijn opponent verdween diep in het zwarte gat. Zie het volgende partijfragment voor een impressie.
Een zwart gat slokt alles op, dus ook geluid. Iedere angstkreet en iedere overwinningsschreeuw verdwijnt achter de waarnemingshorizon… zo is het misschien wel begonnen. Het enige bericht dat kon ontsnappen was het klinkklare feit van punt 6 uit partij 6 voor Ivo.
Zo namen de Manneh al voor de tijdnood stevig de leiding in de match. Ondertussen posteerde Eric zich met de witte stukken bij de koelste ster. Na slagvaardig laveren behield Eric een sterk loperpaar in het eindspel. Na een kleine misgrijp in tijdnood ging dit voordeel in rook op, waarna tot remise werd besloten. Over partijen die zo aflopen kunnen we maar beter zwijgen… misschien is het zo wel begonnen.
Het schaken heeft net als de wetenschap diepgaande theorieën. Er wordt wel eens gesteld dat er meer schaakstellingen bestaan dan sterren in de Melkweg, maar de vraag of er ook meer schaakstellingen zijn dan zwarte gaten blijft daarmee onbeantwoord. Rene ging de strijd aan bij een tamelijk koele magenta ster. Zowel Rene van den Broek als Arno Slagboom staan bekend om het spelen van de opening die ook wel bekend staat als “Oude Mannen”. Op zich wel toepasselijk, want juist de koelste sterren branden op een laag vuurtje en worden verreweg het oudste van de Melkweg: de zogeheten koele subdwergen. De ene ster speelt nu echter met wit, en de andere ster met zwart, en dat leidt tot een theoretische veldslag van een dubbelster. Arno komt uit de opening in een praktisch gelijkstaande stelling, en biedt ergens op zet 16 remise aan. Rene draait echter door, en een dynamisch equilibrium rolt richting de tijdnood. Daar vergrijpt Arno zich aan een pion, waarna hij door Rene koelbloedig en hardhandig op het matje wordt geroepen.
Niet wat je noemt een geruisloze overwinning, en dat zal het nodige antigeluid hebben gevraagd… misschien is het zo wel begonnen.
Elders in het universum – bij een scarlet gekleurd hemellichaam – speelt Marcel met zwart tegen Sebastiaan Dijksman. Zoals eerder opgemerkt zijn rode sterren nogal labiel, en dat reflecteerde zich in een openingsblunder waarbij uw correspondent een stuk gaf tegen twee centrumpionnen. Wit leunde daarna wat teveel achterover, wat zwart de gelegenheid gaf een zeer sterk centrum te creëren – een horde vrijpionnen om de witte stelling te overlopen. Om die uitdijende massa te stoppen offerde wit weer een stuk terug. Zo ongeveer op dit punt begint de onderstaande opname van gebeurtenissen.
Met deze overwinning stromen de matchpunten binnen en de Manneh staan op ontploffen. Explosies en anti-explosies golven door de zaal als een oorverdovend anti-geluid… misschien is het zo wel begonnen.
Teamleider Koen boekte daarbovenop bij een gloeiend witte ster een overwinning en wist zijn 100% score in de KNSB 4F competitie vast te houden. Benny, met de gele ster het zonnetje in huis, en Carlo – oranje staat hem goed – sleepten beiden remises uit de hete vuren. Zo bleven alle Manneh ongeslagen in deze flitsende sterrenoorlog met De Baronie.
Het Tweede wint met 6½-1½ van de naaste concurrent om het kampioenschap! BAM! Grote Vuurbal Jonghe! Deze grote overwinning davert voor de eeuwigheid door het universum. De LIGO detectoren van de verschillende intelligente levensvormen, ergens in de kosmos, zullen de rimpelingen van deze overwinning vroeger of later opvangen.
Daarbovenop kwam nog het nieuws dat de nummer drie (Raadsheer) met 4-4 gelijk had gespeeld en nu ook net als De Baronie op vier volle matchpunten achterstand stond.
De combinatie van ultieme glorie en de grootset overwinning kunnen rare dingen doen. Bobby Fischer speelde decennia niet meer na het behalen van het wereldkampioenschap in 1972. We weten dat Fischer geen genoegen nam met gewoon een stilteruimte om in te spelen. Cameras werden verbannen, speelgelden werden tot een ultiem hoogtepunt gedreven. Het speelveld lag op de grens van twee supermachten. De eisen en condities aan de speelomstandigheden werden extremer en extremer. De absolute, jarenlange radiostilte van Fischer na zijn overweldigende overwinning op Spasski werd door niemand begrepen, maar wie weet… misschien is het zo wel begonnen.
Zo langzamerhand lijkt er enig empirisch bewijs te zijn, dat wijst op een verband tussen de meest heroïsche schaakoverwinningen en een verbaal onvermogen. Zulk soort dingen moet je niet te hard uitspreken, want je loopt het risico te worden doodgezwegen: Sjah Mati zeg maar… of zeg het toch maar niet.
Uitslagen De Baronie – De Pion 2
| Oomen, A.M.J.G.M. (Rens) |
1991 |
Kok, I. (Ivo) | 2121 | z-w | 0 – 1 |
| Berkel van, R.J.C.M. (Rob) | 1990 | Riemens, K. (Koen) | 1970 | w-z | 0 – 1 |
| Linden van der, W. (Willem) | 1962 | Onrust, B. (Benny) | 2000 | z-w | ½ – ½ |
| Hemmers, C.A.M. (Carlos) | 1935 | Rens, C. (Carlo) | 1918 | w-z | ½ – ½ |
| Antonissen, M. (Michiel) | 1922 | Cheng, N.H. (Ngo Hin) | 2025 | z-w | 0 – 1 |
| Dijksman, S. (Sebastiaan) | 1922 | Huijser, M.W. (Marcel) | 1899 | w-z | 0 – 1 |
| Slagboom, A.J. (Arno) | 1864 | Broek van den, R. (René) | 1889 | z-w | 0 – 1 |
| Ooms, C. (Kees) | 1848 | Loon van, E. (Eric) | 1887 | w-z | ½ – ½ |